Rávdi Biertaváris

Rávddi lei dehálaš olmmoš gean haga ii birgen, ja maiddái Davvi-Romssas ledje dolin máŋga báji. Dál lea dušše okta bádji vel dán guovllus. Gáivuotnalaš Hans Erik Olsen dahká niibestálliid, spihkáriid, bargoneavvuid, ákšuid, gižaldagaid ja ollu eanet, ja son dahká dat boares vuogi mielde.

 

Publisert: 23.11.2016
Teaksta ja govva: Torun Olsen

– Dát doaibma gal ii buvtte dietnasa beaiveláibái, dadjá Hans Erik Olsen Biertaváris eret Gáivuonas, seammás go son  ligge álvvi, mii lea guovdu báji.

Moaddelot jagi lea rávdedáidu leamašan su áŋggaštussan, ja jagi 2013 son huksii alcces báji ruovttugilis, Biertaváris.

Seainnis lea rávdereaiddut mat leat anus go son bájis bargá, ja das birra leat maiddái ákšut, niibestállit ja spihkárat. Buot lea ieš dahkan.

– Beroštupmi rávdebargui badjánii dalle go lei oahppi Fovsen álbmotallaskuvllas sullii 20 jagi áigi.

Dan rájes lea son bargan rávdebarggu, astoáiggis ja oalgeealáhussan. Dasa lassin son bargá Davvi-Romssa Dávvirvuorkkás, ja fállá kurssaid  rávdesuorggis ja doallá čájáhusaid gos lea vejolaš oaidnit dávviriid maid rávddit leat dahkat rávdebájiin.

Dáhkunruovddi giehtaduodji lea hui boares fitnu. Rávdedáidu adnojuvvui noaidegoansttalaš dahje magihkalaš dáidun, ja rávddis lei hui alla árvu dalá servodagas. Bájis dahke rávddit čáppa dávviriid, maiddái bargoneavvuid ja eará dávviriid maid dárbbašedje beaivválaš barggus.

Dálá áiggis eai leat šat nu galle rávddi, ja vel unnit geat barget boares rávdeteknihkain, nu movt Hánsa dahkká.

Ii goassege dievvasiid oahppan

Vaikko Hánsa doallá gurssaid oahppandáhtolaš ohppiide, de son oaivvilda ahte rávdebargu lea áddjás bargu oahppat.

– Mun lean bargan rávdebarggu 20 jagi, muhto dovdan gal guhkkin eret ahte lean ollásiid oahppan rávdebarggu. Mun dađistaga ja ollesáiggi ain oahpan, dadjá Hánsa.

Stálli ferte bures áhcagastit ovdal go dan álgá gieđahallat. Govven: Torun Olsen.

Álvvi galgá bures liekkadit muorra- dahje báktečinain. Álvvis dat galgá áhcagastit ruovddi dahje stálli dassážii go rievttes gieđahallan temperatuvra. Vuosttaš proseassaoasis, galgá stálli áhcahit ja gieđahallat bures oktii. Stálli áhcagastojuvvo , ja gieđahallojuvvo veahčirin. Dan ferte dahkat dassážii go áhcaheapmi bures bissu čoahkis.

Easka dasto sáhttá dáhkugoahtit niibestálli. Dán doaimmas adnojuvvo stáđđi anus, ja ferte dáhkut dassážii go niibestálli lea vuogas assodagas.

Go dainna leat geargan, de álgá buoššodahttin, mii dagaha ahte niibestális šaddá rievttes garasvuohta, vai niibeávju šaddá bastil. Dán bargoproseassas adno dávjá olju dahje čáhci vai niibestálli jođánit čoasku. Maiddái dán proseassa lea temperatuvra dehálaš. Stálli liggejuvvo buođđuntemperatuvrra rádjai. Liggejuvvon stálli čoaskuduvvo jođánit go dan deaddila oljui dahje čáhcái. Dát dagaha ahte stáli struktuvra rievdá.

 

Čiegus

Buoššudeapmi lea guovddážis bargoneavvuid  dáhkumis, ja lei dat mii dagahii ahte rávddit ledje čeahpes ja dáiddalaš duojárat. Ovdal lei dát rávddi čiegusvuohta man birra ii muitalan almmolaččat. Buot rávddiin lei iežaset ráhkadanneavva, ja man eai muitalan earáide go áibbas lagamusaide, iežas áhččái dahje bárdnái. Ii oktage beassan bádjái go rávdi doppe lei bargamin. Olbmot geat eai máhttán rávdebarggu eai ipmirdan dán bargoproseassa, ja rávddit begge leat dakkáriin mii máhtii measta buot, muitala Hánsa.

Álddis gal eai lea čiegusvuođat, go dat ii dárbbašuvvo dálá áiggis.

– Odne sáhttá dán proseassa čilget luonddudiehtaga vuođul. Ovdal eai diehtán mii dáhpáhuvai stáli siste, namalassii ahte stáli hápmi rievddai, dadjá Hánsa.

Hánsa suorpmain iská oljjo temperatuvrra. Dolin jus earát dán dahke de gal rávdemeasttir sin ráŋggáštii.

– Muhtun Japánalaš bargooahppi dán oktii dagai, ja sus gal čuohpastuvvui suorbma eret, muitaluvvo johttimáidnasis.

 

Go Hánsa buoššugoahtá niiberuovddi, de son jáddada čuovgga vai galgá buorebut oaidnit stálleivnnis makkár temperatuvra das lea.

Son dan čájeha go báhkada stáli, ja dasto dan deaddila oljoskállui. Loahpas vel soames geardde buoššudeapmi ja devkkodahttin, ovdal go niibestális lea rivttes hápmi ja garradat, ja lea gearggus šliipemii vai sáhttá atnuiváldit niibbi.

 

Bli med Hans inn i smia i Birtavarre: